Trong nhiều hệ thống đường ống, bộ lọc chữ Y gần như luôn được lắp trước van hoặc bơm, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ lý do kỹ thuật phía sau cách bố trí này. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ 5+ thông tin quan trọng giúp bạn hiểu đúng vai trò của bộ lọc chữ Y và tránh những sai lầm thường gặp khi lắp đặt.
1. Bộ lọc chữ y là gì
Bộ lọc chữ Y là thiết bị được lắp trực tiếp trên tuyến ống nhằm giữ lại cặn rắn, rỉ sét, cát sỏi có trong dòng lưu chất trước khi chúng đi vào các thiết bị quan trọng phía sau. Thiết bị này có tên gọi “chữ Y” là vì phần thân được thiết kế tách nhánh nghiêng giống hình chữ Y, giúp cặn bẩn dễ lắng và được giữ lại trong lưới lọc

2. Vì sao bộ lọc chữ Y được lắp trước van hoặc bơm
Trong thực tế vận hành, van và bơm là những thiết bị có khe hở cơ khí nhỏ, rất nhạy cảm với cặn rắn. Việc lắp bộ lọc chữ Y ở phía trước giúp chặn cặn ngay từ đầu, hạn chế tối đa hư hỏng về sau. Dưới đây là những lí do vì sao bộ lọc chữ Y được lắp trước các thiết bị trong đường ống:
- Bảo vệ bơm khỏi:
- Mòn cánh bơm
- Rung, kêu bất thường
- Giảm hiệu suất
- Bảo vệ van khỏi:
- Kẹt đĩa van
- Rò rỉ không kín
- Hỏng gioăng, seat

Nhiều hệ thống gặp sự cố lặp đi lặp lại ở van hoặc bơm, nhưng nguyên nhân sâu xa lại đến từ việc thiếu hoặc lắp sai bộ lọc chữ Y
3. Cấu tạo bộ lọc chữ Y là gì
Nhìn bên ngoài, bộ lọc chữ Y có cấu tạo khá đơn giản, nhưng mỗi bộ phận đều ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả lọc và độ bền thiết bị
3.1 Thân bộ lọc chữ
Thân bộ lọc chữ Y là phần chịu tải chính của thiết bị, tiếp xúc trực tiếp với áp suất, nhiệt độ và môi trường dòng chảy trong suốt quá trình vận hành. Việc lựa chọn đúng vật liệu thân lọc không chỉ ảnh hưởng đến độ bền, mà còn quyết định khả năng làm việc ổn định của toàn bộ hệ thống trong thời gian dài:
- Bộ y lọc gang, đồng, y lọc inox hoặc nhựa
- Khả năng chịu áp và chịu nhiệt khác nhau tùy từng vật liệu và môi trường sử dụng
- Trên thân luôn có mũi tên chỉ chiều dòng chảy, giúp người lắp đặt xác định đúng hướng vận hành, tránh tình trạng lắp ngược gây tụ cặn và sụt áp

Đại lý chúng tôi hiện cung cấp dòng van y lọc Minh Hòa làm bằng đồng với nhiều kích thước khác nhau cho từng hệ thống
3.2 Lưới lọc bên trong bộ lọc chữ Y là gì
Nếu thân bộ lọc quyết định độ bền cơ học, thì lưới lọc bên trong chính là “trái tim” đảm nhiệm chức năng giữ cặn của bộ lọc chữ Y. Hiệu quả lọc tốt hay không, hệ thống vận hành ổn định hay bị tụt áp nhanh, đều phụ thuộc rất lớn vào thiết kế và chất lượng của lưới lọc
- Lưới lọc của bộ lọc chữ Y thường được làm bằng inox để chống ăn mòn và chịu được môi trường ẩm ướt
- Có hai dạng lưới lọc phổ biến:
- Đan lưới
- Đột lỗ
- Kích thước mắt lướt quyết định trực tiếp:
- Khả năng giữ cặn lớn hay nhỏ
- Mức tổn thất áp suất trong quá trình vận hành

4. Những sai lầm phổ biến khi chọn mua bộ lọc chữ Y
Khi chọn mua bộ lọc chữ Y, nhiều người thường chỉ nhìn vào kích thước ống hoặc giá thành mà bỏ qua các yếu tố kỹ thuật quan trọng. Dưới đây là những lưu ý giúp người dùng tránh những sai lầm khi chọn mua lọc chữ Y:
- Chọn đúng DN và kích thước đường ống phi theo bảng kích thước ống thép nhưng không quan tâm lưu lượng thực tế
- Ưu tiên lưới lọc quá mịn với suy nghĩ “lọc càng kỹ càng tốt”
- Chọn vật liệu không phù hợp môi trường (nước nóng, hóa chất)
- Không tính đến không gian bảo trì và vệ sinh lưới lọc

Trong trường hợp người dùng chưa xác định được loại bộ lọc chữ Y phù hợp, có thể liên hệ đại lý của chúng tôi để được tư vấn lựa chọn đúng kích thước, vật liệu và cấu hình phù hợp với điều kiện vận hành thực tế
5. Có nên thay lưới lọc hay thay cả bộ lọc chữ Y
Trong quá trình sử dụng, không phải lúc nào bộ lọc chữ Y gặp vấn đề cũng cần thay mới hoàn toàn. Việc quyết định thay lưới hay thay cả bộ lọc phụ thuộc vào tình trạng thực tế của thiết bị
5.1 Trường hợp chỉ cần thay lưới lọc
Lưới lọc là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với cặn bẩn nên thường xuống cấp sớm hơn so với thân bộ lọc. Nếu kiểm tra thấy thân lọc vẫn đảm bảo độ kín và khả năng chịu áp, người dùng hoàn toàn có thể chỉ thay lưới lọc để khôi phục hiệu quả làm việc mà không cần thay mới toàn bộ thiết bị.
- Thân lọc còn nguyên vẹn, không nứt vỡ
- Ren, mặt bích chưa bị mòn, vẫn đảm bảo độ kín
- Lưới lọc bị rách, cong vênh hoặc mất đàn hồi do cặn tích tụ lâu ngày

Giải pháp này giúp tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đảm bảo chức năng bảo vệ cho hệ thống phía sau
5.2 Trường hợp nên thay cả bộ lọc chữ Y
Một số trường hợp, việc chỉ thay lưới lọc không còn mang lại hiệu quả lâu dài, đặc biệt khi các bộ phận chịu lực của bộ lọc đã xuống cấp. Khi đó, thay mới toàn bộ bộ lọc chữ Y là phương án an toàn hơn để tránh rủi ro rò rỉ hoặc hư hỏng thiết bị phía sau
- Thân lọc bị mòn, nứt hoặc ăn mòn do môi trường làm việc
- Nắp lọc khó siết kín, dễ rò rỉ trong quá trình vận hành
- Hệ thống vẫn tụt áp nhanh dù đã thay lưới lọc mới

Việc thay bộ lọc chữ Y đúng thời điểm sẽ giúp hệ thống vận hành ổn định và tránh phát sinh chi phí sửa chữa lớn về sau
Chúng tôi - tác giả MHV của VanMinhHoa.com, là nhóm tác giả thực hiện các bài viết chia sẻ. Dựa trên kiến thức thực tế có được từ nhà máy, kiến thức liên quan đến ngành valve (van) các tiêu chuẩn về ống và valve, kiến thức vật liệu chế tạo van,... Tác giả chia sẻ kiến thức chuyên môn chuyên sâu tới người dùng và độc giả









































