Mạ kẽm là gì | Mục đích mạ kẽm để làm gì

Bạn có thể tiết kiệm vài nghìn đồng, nhưng sẽ mất cả hệ thống nếu không hiểu rõ mạ kẽm là gì và ứng dụng đúng cách. Tôi từng thấy nhiều công trình xuống cấp chỉ vì bỏ qua lớp kẽm bảo vệ. Bài viết này sẽ giúp bạn tránh những sai lầm không đáng có.

1. Mạ kẽm là gì

Là chuyên gia về vật liệu hợp kim, tôi luôn nhấn mạnh rằng “mạ kẽm là gì” không chỉ đơn giản là phủ một lớp kẽm lên thép. Đó là một kỹ thuật bảo vệ kim loại cốt lõi trong ngành luyện kim – nơi kẽm hoạt động như một lớp lá chắn hi sinh, bảo vệ thép khỏi ăn mòn điện hóa. Cơ chế hoạt động dựa trên thế điện hóa của kẽm thấp hơn sắt, nên kẽm bị oxy hóa trước, ngăn sự ăn mòn thép xảy ra.

2. Mạ kẽm để làm gì? Vai trò thực sự của lớp phủ kẽm

Việc hiểu đúng mạ kẽm để làm gì giúp bạn không đánh giá thấp tầm quan trọng của lớp phủ mỏng này. Lớp kẽm có hai vai trò cốt lõi:

• Ngăn chặn sự tiếp xúc giữa thép và môi trường ăn mòn.
• Hoạt động như một lớp bảo vệ điện hóa – nơi kẽm hy sinh để bảo vệ thép.

Kết quả là tuổi thọ vật liệu tăng lên gấp 3 đến 5 lần trong điều kiện môi trường ngoài trời hoặc công nghiệp.

3. Các phương pháp mạ kẽm phổ biến

Khi bàn đến mạ kẽm là gì, bạn phải xem xét phương pháp thực hiện vì chúng ảnh hưởng đến độ bền lớp phủ. Bởi, cấu trúc lớp phủ ảnh hưởng đến hiệu quả bảo vệ

• Mạ kẽm nhúng nóng: Lớp kẽm kết hợp cơ học và luyện kim với thép, bền nhất cho môi trường công nghiệp.
• Mạ điện phân: Mỏng hơn, phù hợp nội thất và linh kiện nhỏ.
• Sơn kẽm (mạ lạnh): Không phải mạ thực sự, chỉ là lớp phủ sơn giàu kẽm, chống gỉ tạm thời.

Hiểu sai phương pháp dẫn đến sai lầm trong lựa chọn – đây là lỗi tôi thấy rất nhiều trong các công trình ngoài trời.

4. Ứng dụng thực tế của mạ kẽm

Trong vai trò tư vấn kỹ thuật cho nhiều dự án công nghiệp, tôi nhận thấy mạ kẽm không chỉ dùng để chống gỉ mà còn đảm bảo an toàn kết cấu:

• Kết cấu thép nhà xưởng, nhà thép tiền chế
• Cột đèn, lan can, hàng rào – nơi tiếp xúc trực tiếp với thời tiết
• Ống dẫn nước, ống thông gió, máng cáp
• Linh kiện ô tô, xe máy, máy công nghiệp

Sử dụng sai loại mạ hoặc bỏ qua mạ kẽm dẫn đến chi phí bảo trì tăng đột biến, đặc biệt ở vùng biển.

5. Các loại bu lông mạ kẽm

Chúng tôi từng đánh giá nhiều công trình mà bu lông không mạ kẽm bị rỉ gãy trong vòng 2 năm. Các loại bu lông mạ kẽm thông dụng gồm:

• Bu lông lục giác mạ kẽm nhúng nóng: Dùng trong nhà thép, liên kết kết cấu lớn.
• Bu lông neo mạ kẽm: Cố định móng – sai một ly, đi một công trình.

Mặc dù các bulong chỉ là chi tiết nhỏ trong cấu kiện lớn, song đây là điểm tử huyệt nếu bulong bị rỉ

6. Các loại van mạ kẽm thường dùng

Các van đúc bằng gang, thép và đặc biệt là van dùng trong hệ thống nước và hơi nóng thì mạ kẽm sẽ đảm bảo độ cho van và gia tăng tuổi thọ. Van mạ kẽm phổ biến trong hệ thống:

• Van bi, van cửa mạ kẽm nhúng nóng – sử dụng trong đường ống nước sạch hoặc hơi nhẹ.
• Van một chiều, van giảm áp – tránh rỉ sét làm tắc nghẽn dòng chảy.

Đặc biệt cần chọn mạ nhúng nóng nếu dùng ngoài trời, các van bi đồng cũng có thể được mạ kẽm hoặc mạ crom