Van nước 1 chiều phi 27 đóng vai trò then chốt trong việc ngăn chặn dòng chảy ngược và bảo vệ hệ thống đường ống. Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành chúng tôi chia sẻ về cách lựa chọn, phân loại cho các kỹ sư thiết kế và vận hành.
1. Tổng quan về van nước 1 chiều phi 27
Van nước một chiều 27 là thiết bị quan trọng được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống đường ống công nghiệp và dân dụng có đường kính ngoài là 27mm. Van này phù hợp cho các ứng dụng với lưu lượng vừa phải và áp lực làm việc tiêu chuẩn.

1.1 ĐỪNG NHẦM LẪN Thông số kỹ thuật cơ bản
Với đường kính ngoài của ống lắp đặt là phi 27mm, cả khác hàng và người bán cần lưu ý để tránh phải đổi trả khi không thể lắp vừa với nhau
- Với các van lắp trên hệ thống ống kim loại thì kích cỡ danh nghĩa của van là DN20 hay 20A hoặc van 3/4″
- Với các van lắp trên hệ thống ống nhựa sản xuất theo tiêu chuẩn ISO 4422 thì kích cỡ danh nghĩa của van là DN27

1.2 Nguyên lý hoạt động cơ bản
Van một chiều hoạt động dựa trên chênh lệch áp suất giữa hai phía. Khi dòng chảy theo hướng thiết kế, áp lực đẩy disc hoặc flapper mở ra cho phép lưu chất đi qua. Ngược lại, khi có xu hướng chảy ngược, áp lực và trọng lực (hoặc lực lò xo) đóng kín disc vào seat, ngăn chặn backflow.

Thời gian phản ứng đóng nhanh giúp giảm thiểu hiện tượng búa nước (water hammer) và bảo vệ thiết bị upstream.
2. Vật liệu chế tạo phổ biến
Ba nhóm vật liệu chính được sử dụng cho van nước 1 chiều 27 bao gồm
- Đồng (brass): Đồng thau mang lại độ bền tốt với chi phí hợp lý, phù hợp cho nước sinh hoạt và các môi trường không ăn mòn mạnh
- Inox (SS304/316): Inox 304 và 316 cung cấp khả năng chống ăn mòn vượt trội, đặc biệt 316 chứa molybdenum giúp chống ăn mòn chloride hiệu quả.
- Nhựa kỹ thuật (PVC/uPVC/cPVC): Nhựa kỹ thuật như cPVC có khả năng chịu nhiệt tốt hơn PVC thông thường và phù hợp cho nước nóng.

3. Phân loại và thiết kế van 1 chiều phi 27
Việc phân loại van một chiều dựa trên cấu trúc cơ khí và cơ chế đóng mở giúp kỹ sư lựa chọn đúng loại cho từng ứng dụng cụ thể. Mỗi thiết kế có ưu nhược điểm riêng về áp lực mở, khả năng chống búa nước và yêu cầu bảo trì.
3.1 Van nước 1 chiều phi 27 kiểu lá lật
Với tên tiếng anh là swing check valve, van được thiết kế sử dụng đĩa (disc) gắn trên trục bản lề, xoay mở khi có dòng chảy thuận và đóng lại khi dòng chảy ngược.
- Ưu điểm nổi bật là áp lực mở thấp (thường 0.2-0.5 bar), phù hợp cho hệ thống bơm công suất thấp.
- Thiết kế này tạo tổn thất áp suất nhỏ khi hoạt động
- Tuy nhiên, swing check có thể gây tiếng ồn khi đóng nhanh và dễ bị hư hỏng bản lề nếu có dị vật trong dòng chảy.

3.2 Van nước 1 chiều phi 27 kiểu lò xo
Loại này sử dụng lò xo để tăng cường lực đóng, giúp phản ứng nhanh hơn và giảm khả năng xảy ra búa nước.
- Áp lực mở cao hơn swing check (0.5 ~ 1.5 bar) do phải thắng lực lò xo.
- Spring-loaded check valve có thể lắp đặt ở bất kỳ vị trí nào mà không phụ thuộc vào trọng lực.
- Thiết kế nhỏ gọn hơn, phù hợp cho không gian chật hẹp.
- Lò xo thường làm từ inox 304/316 để chống ăn mòn, nhưng cần kiểm tra và thay thế định kỳ sau 3 ~ 5 năm vận hành.

4. Chọn van nước một chiều 27 theo đặc tính nước
Việc lựa chọn đúng van một chiều phụ thuộc vào tính chất về nhiệt độ và áp suất nước trong ống.
4.1 Van nước 1 chiều phi 27 cho nước sạch
Nước sạch là loại nước sử dụng để uống và đòi hỏi tính an toàn cao cho con người nên cần chọn vật liệu phù hợp để tương thích sinh học và không gây ô nhiễm
- Van đồng hoặc inox 304 là lựa chọn phổ biến do.
- Van lá lật hoặc kiểu lò xo đều phù hợp cho hệ thống áp lực thấp đến trung bình (PN10).
- Đối với nước nóng (>80°C), nên chọn van inox hoặc van đồng chịu nhiệt.

4.2 Van nước một chiều 27 cho nước thải
Với nước sinh hoạt van nước 1 chiều phi 27 thường được chọn là
- Van nhựa để tiết kiệm đầu tư ban đầu và phù hợp với hệ thống áp suất thấp
- Với hệ thống áp suất cao sẽ cần phải sử dụng tới vật liệu inox

4.3 Van cho nước có hóa chất
Với hóa chất thì van nước một chiều 27 luôn là lựa chọn ưu tiên hàng đầu bởi
- Khả năng chống ăn mòn hóa chất của nhựa tốt hơn nhiều so với kim loại
- Giá thành van nhựa rẻ hơn nhiều lần so với van kim loại cùng kích cỡ
- Với trường hợp nhiệt độ cao thì các loại van nhựa kỹ thuật sẽ đáp ứng tốt

4.4 Van nước một chiều 27 cho nước biển
Nước biển hoặc nước có chloride cao yêu cầu vật liệu chống ăn mòn đặc biệt
- Inox 316
- Duplex stainless steel

Cần đảm bảo vận tốc dòng chảy không vượt quá 3 m/s để tránh xói mòn và tiếng ồn.
5. Lắp đạt van nước một chiều 27
Việc lắp đặt van nước 1 chiều phi 27 tưởng chừng đơn giản. Nhưng thực tế, chúng tôi đã chứng kiến nhiều trường hợp bị hỏng cả hệ thống do bất cẩn và thiếu quy trình kiểm tra gây ra
5.1 Có thể lắp van nước 1 chiều phi 27 theo phương ngang không?
- Van kiểu lá lật phù hợp nhất cho lắp ngang với đĩa xoay theo phương ngang.
- Van nước 1 chiều 27 có thể lắp ở bất kỳ hướng nào.

Cần chú ý hướng dòng chảy trên thân van và đảm bảo lắp đúng hướng
5.2 Có thể lắp van nước 1 chiều 27 theo phương đứng không
Đường ống đứng với flow đi lên là điều kiện tốt nhất cho mọi loại check valve. Đường ống đứng trong hệ thống dẫn nước lên của tòa nhà yêu cầu van một chiều ở các tầng để ngăn dòng chảy ngược do chênh lệch áp lực tĩnh.
- Van nước 1 chiều phi 27 kiểu lá lật tốt cho lắp đứng
- Van nước một chiều 27 cũng rất tốt với lắp đứng

Lắp van ở phương đứng với dòng chảy hướng lên để trọng lực hỗ trợ đóng van tốt hơn. Trong hệ thống chữa cháy, van một chiều ngăn nước dập lửa chảy ngược vào nguồn cấp chính
6. Ứng dụng van nước 1 chiều 27
Van một chiều phi 27 được ứng dụng rộng rãi trong nhiều hệ thống khác nhau với vai trò ngăn dòng chảy ngược, bảo vệ thiết bị và đảm bảo hiệu suất vận hành.
6.1 Ứng dụng trong hệ thống bơm nước
- Nếu foot valve không có gắn van 1 chiều thì cần lắp thêm van nước 1 chiều phi 27 tại đầu hút để tránh bơm mất nước.
- Van được lắp ngay ở đầu ra của bơm để ngăn dòng chảy ngược khi bơm dừng, đảm bảo dòng khỏi quay ngược và giảm shock lên motor.
- Khoảng cách từ bơm đến van nên > 5-10 lần đường kính ống để dòng chảy ổn định.

6.2 Ứng dụng trong hệ thống HVAC và nước lạnh
Hệ thống HVAC cùng kích cỡ sử dụng van nước 1 chiều phi 27 trong vòng tuần hoàn của máy làm lạnh để ngăn chặn sự luân chuyển tự do khi máy tắt, giúp tiết kiệm năng lượng
- Van cân bằng kết hợp với van một chiều trong hệ thống thủy lực giúp phân phối lưu lượng đồng đều.
- Hệ thống tuần hoàn nước nóng sử dụng van một chiều để duy trì hướng chảy và đảm bảo có nước nóng ngay lập tức tại điểm sử dụng.
- Đường ống thu hồi nước ngưng được lắp van một chiều để ngăn chặn hiện tượng hơi nước thổi ngược

6.3 Phối hợp với bơm tăng áp và hệ thống nước sinh hoạt
- Bơm tăng áp trong hệ thống cấp nước tòa nhà luôn cần van nước 1 chiều phi 27 trên đường ống cùng kích cỡ để ngăn dòng chảy ngược và bảo vệ bơm.
- Hệ thống bình tích áp sử dụng van một chiều lắp giữa bơm và bình chứa để duy trì áp suất trong bình khi bơm tắt.
- Trong hệ thống nước thải, van một chiều được lắp tại đầu ra của trạm bơm nước thải để ngăn nước thải chảy ngược lại.

7. Làm thế nào để chọn giữa van lá lật và van lò xo?
- Van lá lật phù hợp cho hệ thống áp lực thấp, chi phí thấp và có không gian lắp đặt.
- Van lò xo được ưu tiên khi cần phản ứng nhanh chống búa nước, lắp đặt theo nhiều phương khác nhau hoặc trong không gian chật.

Cần xem xét áp lực mở van, độ sụt áp và yêu cầu bảo trì khi đưa ra quyết định lựa chọn
Chúng tôi - tác giả MHV của VanMinhHoa.com, là nhóm tác giả thực hiện các bài viết chia sẻ. Dựa trên kiến thức thực tế có được từ nhà máy, kiến thức liên quan đến ngành valve (van) các tiêu chuẩn về ống và valve, kiến thức vật liệu chế tạo van,... Tác giả chia sẻ kiến thức chuyên môn chuyên sâu tới người dùng và độc giả








































