Wafer check valve là giải pháp ngăn dòng chảy ngược hiệu quả, tiết kiệm không gian cho hệ thống, là điều nhiều người ngành valve hiểu rõ. Song, vật liệu sản xuất van này là điều mà nhiều kỹ sư non trẻ hoặc người mới vào ngày còn chưa rõ. Chúng tôi cung cấp cái nhìn toàn diện từ cấu tạo, nguyên lý hoạt động đến chi tiết vật liệu và ứng dụng
1. Wafer check valve là gì?
Với các kỹ sư đường ống dày dặn kinh nghiệm, chúng ta hiểu rõ tầm quan trọng của việc lựa chọn đúng loại van cho từng ứng dụng cụ thể.
Wafer check valve (hay van một chiều dạng kẹp bích) là một trong những thành phần không thể thiếu, được thiết kế đặc biệt để ngăn chặn dòng chảy ngược một cách hiệu quả trong nhiều hệ thống công nghiệp.
ANH
Tên wafer check valve được dịch sang tiếng Việt cụ thể:
- Wafer: Wafer là miếng bánh xốp mỏng hoặc tấm bán dẫn siêu mỏng (dùng làm chip điện tử), mang hàm ý về vật thể dạng lát mỏng và dẹt.
- Check: Trong trường hợp này chỉ cho đi theo 1 chiều
- Valve là gì: Tức là van – thiết bị điều tiết dòng chảy
Như vậy wafer check valve chính là một chủng loại van 1 chiều có thiết kế mỏng, nhỏ gọn, giúp tiết kiệm không gian đáng kể và giảm trọng lượng tổng thể của đường ống. Van thường được kẹp bởi 2 mặt bích trên đường ống
2. Tầm quan trọng của wafer check valve
Kiểu wafer check valve là loại check valve mà không cần mặt bích riêng, tạo sự linh hoạt cao trong lắp đặt và bảo trì.
ANH
Từ các hệ thống cấp thoát nước, xử lý nước thải đến đường ống hơi, khí nén, và dầu khí, wafer check valve đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ bơm, máy nén và các thiết bị khác khỏi hư hại do áp lực ngược, đồng thời duy trì hiệu suất hoạt động ổn định của toàn hệ thống.
3. Các loại Wafer check valve
Với định nghĩa và đặc điểm của dòng valve này. Van có 2 loại chính là
- Single plate wafer check valve – Van 1 chiều đĩa lật kẹp
- Dual plate wafer check valve – Van 1 chiều cánh bướm kẹp
ANH
4. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động
Để hiểu sâu về cách wafer check valve hoạt động, chúng ta cần nắm vững cấu tạo cơ bản của nó. Van thường bao gồm thân van (body), đĩa van (disc) hoặc cánh van, trục bản lề (hinge pin) và có thể có thêm lò xo (spring).
4.1 Cấu tạo chính
Thân van được chế tạo từ các vật liệu chịu lực và chống ăn mòn như gang cầu, inox 304/316, hoặc thép carbon, tùy thuộc vào loại lưu chất và điều kiện vận hành. Cánh van, bộ phận trực tiếp tiếp xúc với dòng chảy, thường được thiết kế để lật mở hoặc xoay quanh một trục bản lề.
ANH
Đối với các ứng dụng yêu cầu độ kín khít cao và giảm tiếng ồn, cánh van có thể được phủ cao su hoặc elastomer.
4.2 Nguyên lý hoạt động
Nguyên lý hoạt động của wafer check valve khá đơn giản nhưng hiệu quả.
- Khi dòng chảy đi qua van theo chiều thuận (chiều cho phép), áp lực của lưu chất sẽ đẩy cánh van mở ra, cho phép dòng chảy đi qua.
- Ngược lại, khi dòng chảy có xu hướng đảo chiều (áp lực ngược), hoặc khi áp lực dòng chảy thuận giảm xuống dưới một ngưỡng nhất định, cánh van sẽ tự động đóng lại do trọng lực hoặc lực đẩy của lò xo (đối với van có lò xo).
ANH
Việc đóng van nhanh chóng giúp ngăn chặn hiện tượng búa nước – một vấn đề nghiêm trọng có thể gây hư hỏng đường ống và thiết bị.
5. Vật liệu chế tạo wafer check valve
Phổ biến mà nhiều người trong ngành thường biết đến là vật liệu thân gang và thân inox. Song thực tế, van còn được làm từ vật liệu thép và nhôm hợp kim đồng
5.1 Wafer check valve thân gang
Đây là dòng sản phẩm có giá thành rẻ nhất trong dòng wafer check valve và thường được làm với loại dual plate wafer check valve, van có thân đúc bằng gang và cánh thường làm bằng inox. Đặc biệt lò xo luôn được chế tạo từ inox 304 trở lên
ANH
5.2 Wafer check valve thân inox
Với loại thân inox thì van thường phổ biến với kiểu single plate wafer check valve tức là loại van 1 chiều đĩa inox, để giảm giá thành của van. Trong một số trường hợp thì van cũng được thiết kế sản xuất theo kiểu cánh bướm để phù hợp với lưu lượng và áp suất của dòng
ANH
Trên thân loại wafer check valve này thường có ký hiệu CF8 hoặc CF8M tương đương với inox 304 hoặc 316
5.3 Wafer check valve thân thép
Với các valve làm bằng thép (đặc biệt là mác thép WCB), van có khả năng chịu nhiệt độ cao hơn và bền hơn trong các môi trường dầu nóng, nhựa đường nóng,… nơi môi trường làm việc của van lên tới vài trăm độ C.
ANH
5.4 Wafer check valve thân hợp kim nhôm và đồng
Đây là dòng vật liệu wafer check valve ít được phổ biến và chỉ dùng trong các trường hợp đặc biệt khi phát huy cả 2 yếu tố của vật liệu đồng và nhôm
- Chống ăn mòn tốt
- Phù hợp với các hệ thống nước sạch, vi sinh
- Nhẹ hơn rất nhiều so với gang và inox
ANH
6. So sánh wafer check valve với các loại van một chiều khác
Trong thực tế, có nhiều loại van một chiều khác nhau, mỗi loại phù hợp với những yêu cầu và điều kiện vận hành riêng. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa wafer check valve với các loại van 1 chiều khác giúp kỹ sư đưa ra lựa chọn tối ưu nhất.
| Tiêu chí | Wafer Check Valve | Swing Check Valve | Lift Check Valve |
|---|---|---|---|
| Thiết kế | Mỏng, nhỏ gọn, kẹp giữa mặt bích | Cánh lật mở xoay trên bản lề | Cánh van nâng lên theo áp lực |
| Áp lực làm việc | Thường trung bình đến cao | Thường thấp đến trung bình | Thường cao |
| Phản ứng đóng mở | Nhanh, có thể tích hợp lò xo | Chậm hơn, dùng trọng lực và áp lực | Rất nhanh, dùng trọng lực |
| Kích thước & trọng lượng | Nhẹ, tiết kiệm không gian | Cồng kềnh hơn | Cồng kềnh hơn |
Nhờ ưu điểm về kích thước và trọng lượng, cùng khả năng tích hợp lò xo để đóng nhanh, wafer check valve là lựa chọn lý tưởng cho các không gian hạn chế và các hệ thống cần chống búa nước hiệu quả.
7. Ứng dụng thực tế của wafer check valve trong công nghiệp
Với những ưu điểm vượt trội, wafer check valve được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Tiêu biểu nhất vẫn là trong 2 hệ thống dưới đây
7.1 Hệ thống cấp thoát nước và xử lý nước thải
Trong hệ thống cấp nước sạch, xử lý nước thải, van một chiều dạng kẹp bích giúp ngăn chặn nước bẩn chảy ngược vào nguồn nước sạch hoặc bảo vệ các bơm khỏi áp lực ngược.
ANH
7.2 Công nghiệp dầu khí, hơi và khí nén
Trong các đường ống dẫn hơi, khí nén, gas, dầu khí, van ngăn chặn dòng chảy ngược gây nguy hiểm cho thiết bị và nhân sự, đặc biệt quan trọng trong hệ thống đầu xả bơm hoặc các đường ống đứng.
ANH
Chúng tôi - tác giả MHV của VanMinhHoa.com, là nhóm tác giả thực hiện các bài viết chia sẻ. Dựa trên kiến thức thực tế có được từ nhà máy, kiến thức liên quan đến ngành valve (van) các tiêu chuẩn về ống và valve, kiến thức vật liệu chế tạo van,... Tác giả chia sẻ kiến thức chuyên môn chuyên sâu tới người dùng và độc giả








































